Zielone wody płodowe pojawiają się wtedy, gdy maluszek oddaje w łonie mamy smółkę, czyli pierwszy stolec. Powstaje ona w jelitach dziecka około 16. tygodnia ciąży i stopniowo się powiększa. Składa się z płynu owodniowego, komórek nabłonka przewodu pokarmowego, a także z enzymów trawiennych i mazi płodowej. Ogólnie rzecz biorąc, smółka wydalana jest po porodzie, zazwyczaj w pierwszej dobie życia. Zwykle ma ona lepką, gęstą konsystencję i przyjmuje ciemnozielone lub czarne zabarwienie.

Im ciąża jest dłużej przenoszona, tym bardziej powinniśmy się liczyć z wystąpieniem zielonego płynu owodniowego. Wiąże się to z dojrzałością układu pokarmowego maluszka i przyspieszeniem perystaltyki jelit.

Jeśli przyszła mama zauważy zielone wody płodowe, powinna natychmiast  – zgłosić się do szpitala. W takiej sytuacji zostanie wykonane badanie KTG, aby stwierdzić, czy doszło do niedotlenienia płodu. Zastanawiasz się, jak rozpoznać pierwsze oznaki porodu? Zapisz się do szkoły rodzenia!

Po porodzie położna lub lekarz pobierze krew pępowinową. Jeśli badania nie wykażą zaburzonej równowagi kwasowo-zasadowej, istnieje duża szansa, że nie skończy się to poważnymi problemami zdrowotnymi u dziecka.

Zespół aspiracyjny smółki zazwyczaj pojawia się w wyniku niedotlenienia płodu. Może być to związane z małowodziem, czyli ze zbyt małą ilością płynu owodniowego. Najczęściej rozpoznaje się je w 32.–36. tygodniu ciąży, czyli w III trymestrze. Zielone wody płodowe mogą stanowić konsekwencję niewydolności maciczno-łożyskowej. W grupie ryzyka znajdują się ciężarne z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą lub problemami z nerkami.

Zielone wody płodowe mogą prowadzić do zamartwicy urodzeniowej, spowolnienia rozwoju płodu lub dziecięcego porażenia mózgowego. Należy zaznaczyć, że są one niebezpieczne również dla kobiety. Mogą przyczynić się do:

• zatoru płynem owodniowym – niekiedy prowadzi on do udaru niedokrwiennego, co niejednokrotnie kończy się śmiercią,
• zakażenia rany,
• zapalenia łożyska i błon płodowych.

Dziecko nie może zbyt długo przebywać w zielonym płynie owodniowym, ponieważ wzrasta ryzyko infekcji. Wywoływanie porodu niesie jednak ryzyko powikłań, dlatego lekarz decyduje, czy maluszek jest gotowy do przyjścia na świat.

Przeczytaj także, jak wygląda, kiedy odchodzi i co oznacza czop śluzowy.

Smółka może trafić do tchawicy i oskrzeli, co zwiększa ryzyko wystąpienia u dziecka odmy osierdziowej lub opłucnej, chemicznego zapalenia płuc bądź zaburzeń drożności oskrzelików. Noworodek powinien znaleźć się pod opieką doświadczonego neonatologa.

W takich przypadkach, po decyzji neonatologa, u dziecka wykonuje się RTG klatki piersiowej i gazometrię krwi tętniczej. Noworodek zazwyczaj przebywa na oddziale patologii i intensywnej terapii noworodka. Leczenie ma przede wszystkim na celu zapewnienie prawidłowej saturacji, czyli nasycenia krwi tlenem.

W niektórych przypadkach podaje się noworodkowi surfaktant, który zmniejsza napięcie w pęcherzykach płucnych. W ten sposób uniemożliwia ich zapadanie się w czasie wydechu. Warto podkreślić, że zielone wody płodowe same w sobie nie stanowią wskazania do cesarskiego cięcia ani wdrożenia antybiotykoterapii u noworodka. Leki podaje się wtedy, gdy wyniki badań laboratoryjnych wskazują na zakażenie. Leczenie nie trwa długo, a po jego zakończeniu maluszek zostaje wypisany do domu.

Zazwyczaj nie obserwuje się u dzieci problemów z oddychaniem, ale jeśli coś nas niepokoi, należy skonsultować się z pediatrą. Po porodzie może pojawić się przyspieszony oddech, duszność, sinica czy wciąganie międzyżebrzy. Niejednokrotnie występuje delikatne zażółcenie skóry i paznokci.