W prawidłowych warunkach poród ma miejsce między 37 a 42 tygodniem ciąży. Zdarza się jednak, że nawet po przekroczeniu tego czasu czynność skurczowa macicy nie rozpoczyna się. Wówczas konieczne jest zastosowanie metod, które wywołają je w sposób sztuczny. Procedura ta określana jest jako wywoływanie porodu (lub indukcja porodu). Wykorzystuje się ją również w innych, uzasadnionych medycznie przypadkach.
Wywoływanie porodu jest jedną z najczęściej stosowanych procedur położniczych. Polega ona na pobudzeniu w sposób sztuczny mechanizmów potrzebnych do urodzenia dziecka – najczęściej przez metody farmakologiczne. Decyzja o ich zastosowaniu jest podejmowana przez personel medyczny po indywidualnym rozpatrzeniu każdego przypadku. Celem wywołania porodu jest zmniejszenie ryzyka powikłań okołoporodowych u mamy i jej dziecka.
Wywoływanie porodu jest poprzedzone szeregiem badań diagnostycznych. Lekarz bierze pod uwagę:
Badania, które wykonuje się przed podjęciem decyzji o wywołaniu porodu, to:
Każda ciężarna powinna wyrazić pisemną zgodę na wywołanie porodu. Musi zostać także poinformowana o wskazaniach, przebiegu, dostępnych metodach oraz możliwych powikłaniach.
Istnieją różne metody wywoływania porodu. Najpopularniejszą z nich jest podanie oksytocyny – substancji odpowiedzialnej za czynność skurczową macicy. Stosuje się ją w przypadku stwierdzenia dojrzałości szyjki macicy. W przeciwnym razie może okazać się nieskuteczna. Oksytocynę podaje się dożylnie. Jej dawkę dopasowuje się indywidualnie dla każdej ciężarnej.
Inną metodą na wywołanie porodu jest podanie prostaglandyn. Są to hormony, które wpływają na dojrzewanie szyjki macicy oraz czynność skurczową macicy. Mogą mieć one postać żelu, który aplikuje się dopochwowo. Dostępne są również specjalne tasiemki nasączone substancją czynną. Efekty w postaci indukcji porodu obserwuje się po kilku lub kilkunastu godzinach.
Możliwe jest wywołanie porodu tzw. balonikiem. Metoda ta polega na wsunięciu do szyjki macicy cewnika Cook’a lub cewnika Foleya, a następnie wypełnieniu go solą fizjologiczną.
Wypełnione baloniki w cewniku Cook’a powodują czynność skurczową macicy oraz masują szyjkę co powoduje jej zmnięknięcie I rozwarcie. Po usunięciu cewnika szyjka jest odpowiednio przygotowana do porodu.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników wywoływanie porodu powinno odbywać się tylko wtedy, gdy istnieją ku temu wskazania medyczne. Można do nich zaliczyć:
Należy pamiętać, że nie u wszystkich ciężarnych może zostać przeprowadzona indukcja porodu. Do przeciwwskazań zalicza się nieprawidłowości ze strony łożyska (przedwczesne odklejenie się lub łożysko przodujące), stan po niektórych zabiegach chirurgicznych w obrębie macicy, poprzeczne lub miednicowe ułożenie płodu, nowotwór szyjki macicy, stan po pęknięciu macicy i infekcję opryszczką narządów rodnych.
Cukrzyca w ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań. Zalicza się do nich: nadmierne wzrastanie dziecka, dystocja barkowa, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe niedotlenienie, konieczność przeprowadzenia cięcia cesarskiego. Istnieje również zagrożenie zgonu wewnątrzmacicznego.
W wielu badaniach zaobserwowano, że wywołanie porodu przy cukrzycy znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia powyższych powikłań. Procedurę należy wdrożyć:
Wywoływanie porodu nie jest przeprowadzane, gdy szacowana masa ciała dziecka przekracza 4000 g.
Wiele przyszłych mam zastanawia się, czy wywoływanie porodu jest bezpieczne. Decyzja o przeprowadzeniu tej procedury oraz wybór metody poprzedzone są badaniami. Warto jednak pamiętać, że niekiedy możliwe jest wystąpienie powikłań (np. bardzo silne skurcze macicy, atonia, krwotok poporodowy, zakażenie wewnątrzmaciczne). O swoich wątpliwościach warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym.
