Rozwiązanie ciąży przed 37 tygodniem stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka, dlatego regularnych skurczów macicy nie powinno się bagatelizować. U niektórych ciężarnych wcześniejszy poród można zatrzymać za pomocą farmaceutyków lub zabiegu polegającego na założeniu szwu okrężnego bądź pessara szyjkowego (o ile przyczyną jest niewydolność szyjki macicy). Jeśli ciąża kobiety jest od początku zagrożona, powinna ona zasięgnąć informacji, jak rozpoznać przedwczesny poród. Dzięki temu będzie wiedziała, kiedy zgłosić się do szpitala, gdzie otrzyma natychmiastową pomoc medyczną.
Porodem przedwczesnym według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) nazywa się stan, w którym dochodzi do porodu przed 37 tygodniem lub 259 dniem jej trwania. Za dziecko urodzone przedwcześnie uważa się również noworodka, który w chwili narodzin ważył 500–2500 gramów. Uważa się, że im krótszy czas trwania ciąży, tym mniejsze są jego szanse na przeżycie. Jest to dziecko niedojrzałe i niezdolne do przeżycia poza macicą.
Z ryzykiem przedwczesnego porodu borykają się miliony kobiet na całym świecie. Najwięcej wcześniaków rodzi się w krajach afrykańskich i azjatyckich, lecz w Europie jest to równie duża liczba. Szacuje się, że w polskich szpitalach w ciągu jednego roku kalendarzowego porodem przedwczesnym kończy się blisko 6% ciąż.
Stwierdzenie przyczyny powstawania nieplanowanego zakończenia ciąży wciąż jest wyzwaniem dla lekarzy ginekologów, ponieważ zależy ono od szeregu czynników. Za najczęstsze czynniki etiologiczne przedwczesnych porodów uważa się:
Ryzyko zakończenia ciąży porodem przedwczesnym istnieje także, gdy kobieta rodziła w taki sam sposób w przeszłości lub jest w ciąży zagrożonej, która wymaga szczególnego nadzoru lekarza. Nagłemu zakończeniu ciąży sprzyjają też urazy mechaniczne oraz duża nadwaga lub niedowaga matki.
U kobiety z ryzykiem porodu przedwczesnego objawem charakterystycznym zbliżającego się rozwiązania są regularne skurcze związane ze skracaniem się szyjki macicy. Widoczne jest także rozwarcie. Pojawiające się symptomy często są przez kobiety bagatelizowane, ponieważ podobne objawy zdarzają się w prawidłowo przebiegającej ciąży i wówczas nie wzbudzają niepokoju.
Poród przedwczesny jest wyzwaniem dla lekarzy, ponieważ nie zawsze da się go powstrzymać środkami farmakologicznymi. W większości przypadków jest to możliwe, choć terapia nie zmniejszy ryzyka śmierci noworodka oraz jego późniejszej podatności na choroby.
W leczeniu porodu przedwczesnego stosuje się:
Inną metodą leczenia porodu przedwczesnego jest progesteron – preparat powszechnie stosowany przy podtrzymywaniu ciąży. Pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego.
