Immersja wodna to niefarmakologiczna metoda odprężenia psychofizycznego, stosowna w pierwszej fazie porodu fizjologicznego. Wpływa dobroczynnie na układ krążeniowo-naczyniowy przyszłej mamy oraz odciąża kręgosłup i miednicę. Ponadto zwiększa panowanie rodzącej nad swoim ciałem.
Immersja wodna to rodzaj hydroterapii, polegający na zanurzeniu ciała ciężarnej kobiety do pewnego poziomu w wodzie w celu złagodzenia bólu porodowego. Ze względu na to, że ma charakter niefarmakologiczny, jest bezpieczna dla zdrowia przyszłej mamy i nienarodzonego jeszcze dziecka, a dodatkowo niesie wiele korzyści psychofizycznych. Immersja wodna najczęściej stosowana jest podczas pierwszego okresu porodu naturalnego.
Zabieg sprzyja neurohormonalnym interakcjom zachodzącym podczas porodu, a także potencjalizuje postęp porodu. To wszystko dzięki stymulacji m.in. układu krążeniowo-naczyniowego i wielu procesów biochemicznych, a także stworzeniu warunków relaksacji emocjonalnej. W efekcie kąpieli polepszeniu ulega przepływ miedniczny na skutek rozszerzenia obwodowego łożyska naczyniowego i spadku ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto właściwości fizyczne wody, takie jak wyporność i temperatura, sprzyjają odciążeniu ciała, zwłaszcza w okolicach dolnego odcinka kręgosłupa oraz obręczy biodrowej. Dzięki temu ciężarna kobieta lepiej znosi bolesne skurcze macicy i obciążenie ciała związane z przyrostem masy czy zmianą środka ciężkości w przebiegu trzeciego trymestru. Środowisko wodne pozwala przyszłej mamie lekko poruszać się w wannie i przyjmować wygodne pozycje przeciwbólowe.
Immersja wodna poza zmniejszeniem dyskomfortu w okolicach dna miednicy i pleców rozluźnia szyjkę macicy. To skutkuje szybszym jej rozwieraniem i zstępowaniem głowy malucha w kanale rodnym. Zabieg poprawia nastrój dzięki optymalizacji endogennych opioidów, takich jak beta-endorfiny, ale nie zawsze może być przeprowadzony.
Kiedy przyszłej mamie proponowana jest immersja wodna, poród znajduje się już w I fazie. Z zabiegu mogą jednak skorzystać tylko panie bez przeciwwskazań. Jednym z dominujących kryteriów do odbycia immersji jest odpowiedni wiek ciążowy, przekraczający 37 tydzień, ale też brak powikłań, takich jak krwawienie z dróg rodnych czy problemy kardiologiczne dziecka.
Ważna jest mnogość ciąży. Immersja wodna zalecana jest w ciąży pojedynczej. Do hydroterapii tego typu kwalifikują się przyszłe mamy z rozwarciem min. 4 cm oraz regularną czynnością skurczową. Zabieg nie jest obowiązkowy, dlatego do basenu mogą wejść panie, które wyrażają zgodę i chęć bezwzględnego stosowania się do poleceń i wskazówek udzielanych przez personel prowadzący. Dotyczą one zarówno kontroli oddechu, jak i wykonywania aqua ćwiczeń, opanowania chęci parcia czy opuszczenia wanny w razie konieczności. Immersja wodna to zabieg, który może być wykonywany w połączeniu z innymi metodami łagodzenia bólu porodowego z wyjątkiem elektroterapii TENS.
Optymalny czas immersji wodnej to 30 minut zanurzenia kobiety w pozycji siedzącej lub leżącej, a poziom wody powinien zakrywać brzuch i sięgać maksymalnie do wysokości piersi. Mniejsza ilość nie zapewnia odpowiedniej siły wyparcia ciała. Ważna jest temperatura wody. Nie może ona przekraczać naturalnej ciepłoty wewnętrznej rodzącej kobiety, ponieważ może sprzyjać to hipertermii dziecka. Ze względu na to, że ciepłota malucha naturalnie jest wyższa o ok. 0,5°C niż ciepłota matki, to wraz ze wzrostem temperatury jej ciała w wodzie transfer ciepła, jaki zachodzi w zwykłych warunkach przez skórę dziecka do płynu owodniowego i łożyska, zostaje zatrzymany, a ciepłota wewnętrzna malucha wzrasta i stwarza ryzyko zaburzeń krążeniowo-naczyniowych i metabolicznych. Zmianie ulega też zużycie przez malucha tlenu, co może niekorzystnie wpłynąć na jego zdrowie. Zarówno czas, jak i temperatura wody są bacznie monitorowane w trakcie zabiegu immersji wodnej. Dodatkowo regularnie przeprowadza się kontrolę samopoczucia kobiety i podstawowych funkcji życiowych. W razie nieprawidłowości zabieg może zostać przerwany.
Pokój do kąpieli jest tak zorganizowany, aby rodząca mogła sprawnie opuścić basen porodowy i przejść na łóżko lub skorzystać z innej metody przeciwbólowej. Z tego względu wiele sal basenowych wyposażonych jest dodatkowo w akcesoria, takie jak piłki szwajcarskie, drabinki czy odtwarzacze muzyki. Można w nich także regulować oświetlenie i cyrkulację powietrza. Do zabiegu zaleca się zdjąć odzież oraz wszelkie ozdoby. Dla większego komfortu przyszła mama może okryć się i zanurzyć z chustą lub ręcznikiem bądź pozostać w biustonoszu czy topie od stroju kąpielowego.
