Czop śluzowy jest obecny u każdej ciężarnej, jednak trzeba pamiętać, że nie każda kobieta zauważy jego odejście. Niekiedy jest on wydalany w kawałkach, co nie oznacza nieprawidłowości. W takim przypadku przyszła mama może zaobserwować po prostu większą ilość śluzu na bieliźnie.
Czop śluzowy jest gęstą wydzieliną, która znajduje się w kanale szyjki macicy u kobiet będących w ciąży. Za jego pojawienie się odpowiada wzrost stężenia progesteronu następujący tuż po zapłodnieniu. Jest on obecny przez całą ciążę, a jego wydalenie następuje na krótko przed spodziewanym porodem. Czop śluzowy jest fachowo określany mianem „czopu Kristellera” – od nazwiska niemieckiego ginekologa, który jako pierwszy opisał jego funkcję.
Czop śluzowy szczelnie zamyka szyjkę macicy (z tego powodu bywa też nazywany korkiem śluzowym). Jego najważniejszą funkcją jest ochrona jamy macicy przed wniknięciem drobnoustrojów, które mogłyby przedostać się do niej ze środowiska zewnętrznego i wywołać infekcję groźną dla zdrowia lub życia płodu.
Czop śluzowy to nic innego, jak zwykła wydzielina z szyjki macicy, tylko zdecydowanie bardziej gęsta i zbita – najczęściej ma galaretowatą konsystencję. Poza tym jest mętny, lepki i bezwonny. Może mieć różne zabarwienie:
Kolor czopu śluzowego w głównej mierze zależy od tego, czy jest w nim obecna domieszka krwi. Różowa barwa świadczy o jej niewielkiej ilości (zwykle związanej z pęknięciem drobnych naczyń krwionośnych), natomiast brązowa oznacza rozłożoną krew – krwawienie pojawiło się na długo przed odejściem czopu śluzowego. Czasami zdarza się przezroczysty czop śluzowy.
Czop śluzowy wypchnięty w całości ma kształt kanału szyjki macicy – jest cienki i podłużny. Niekiedy kobieta może zaobserwować na bieliźnie gęstą śluzową kulkę o wielkości nakrętki od butelki. Często zdarza się, że czop nie odchodzi w całości. Ma on wówczas postać galaretowatej wydzieliny, która również może być przezroczysta, kremowa, różowa lub brunatna.
Dobrze wiedzieć, kiedy odchodzi czop śluzowy. W większości przypadków ma to miejsce na kilka dni przed spodziewanym terminem rozwiązania. To wczesny objaw przygotowywania się organizmu do wydania dziecka na świat. Odejście czopu śluzowego jest spowodowane rozluźnieniem się mięśni narządów rodnych.
U niektórych kobiet odejście czopu śluzowego ma miejsce tuż przed porodem. Zwykle razem z tym zjawiskiem pojawiają się inne objawy:
Należy pamiętać, że moment odejścia czopu śluzowego to sprawa indywidualna. W większości przypadków szyjka macicy otwiera się stopniowo, a przygotowanie organizmu do porodu to złożony proces.
Czop śluzowy z krwią może zaniepokoić przyszłą mamę. Tymczasem trzeba pamiętać, że jej niewielka ilość nie świadczy o żadnych zaburzeniach, a jest związana z pęknięciem drobnych naczyń krwionośnych podczas rozwierania się szyjki macicy. Zwykle pojawia się, kiedy odejście czopu śluzowego ma miejsce tuż przed porodem.
Duża ilość krwi w czopie śluzowym lub krwawienie z dróg rodnych, które nastąpiło po jego odejściu, wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. Przyszła mama powinna wezwać pogotowie lub udać się do najbliższego szpitala. Taki objaw może zwiastować problemy z łożyskiem i stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia płodu.
Zwykle odejście czopu śluzowego ma miejsce nawet kilka dni przed rozpoczęciem się akcji porodowej, dlatego nie wymaga zgłoszenia się do szpitala. Jednak pilna interwencja lekarska jest konieczna, jeżeli dodatkowo pojawią się inne objawy:
Do szpitala powinny zgłosić się także kobiety, u których czop śluzowy był podbarwiony krwią i odszedł przed 36 tygodniem ciąży lub wcześniejsza ciąża zakończyła się porodem przedwczesnym. W takim przypadku ciężarna powinna pozostać pod ścisłą obserwacją lekarską, ponieważ jej dziecko może nie być jeszcze w pełni gotowe do przyjścia na świat.